Cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu ở Hoằng Hoá: thay đổi tư duy, khơi dậy tiềm năng quỹ đất.

Nhân dân xã Hoằng Xuân...
 

Xác định được điều này, ngay sau khi xây dựng thành công Chương trình mục tiêu Quốc gia NTM trên địa bàn huyện, huyện Hoằng Hoá đã triển khai ngay chương trình xây dựng xã NTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu. Trong đó, nâng cao đời sống người dân được xác định là mục tiêu trọng tâm. Bám sát 15 tiêu chí của xã NTM nâng cao của UBND tỉnh Thanh Hoá, huyện đã triển khai đồng loạt ở các địa phương, trong đó, có tiêu chí Vườn hộ là tiêu chí thứ 9. Việc triển khai được thực hiện ngay trong vườn nhà dân nhằm cải tạo vườn tạp, trồng các cây trồng có giá trị kinh tế, khơi dậy tiềm năng quỹ đất... Tiêu chí số 9 này cũng yêu cầu các xã phải bảo đảm được 3 chỉ tiêu trong quá trình thực hiện. Thứ nhất, phải có ít nhất 30% vườn hộ có hệ thống tưới tiêu khoa học hoặc có áp dụng một trong các ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ tiên tiến khác vào sản xuất, thu hoạch, bảo quản và chế biến. Thứ hai, vườn hộ phải được quy hoạch khoa học, hiệu quả, có sản phẩm hàng hóa. Thứ ba, giá trị sản phẩm thuộc nhóm sản phẩm nông nghiệp hàng hóa, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

...Xã Hoằng Đạt tích cực cải tạo vườn hộ
 

Thực tế cho thấy, việc thực hiện tiêu chí Vườn hộ này cũng chính là cải tạo vườn tạp để trồng cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn và có sự áp dụng khoa học kỹ thuật và yêu cầu bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây vừa là yêu cầu nhưng cũng vừa là nhu cầu phát triển kinh tế các hộ nên được nhiều chủ vườn hào hứng tham gia và bước đầu đạt được nhiều hiệu quả.

 
 Thành những vườn gọn gàng, sạch đẹp

Tại Hoằng Lộc, hàng chục vườn hộ được xây dựng, trong đó, có 12 vườn có diện tích trên 500m2, phần nhiều được đo đạc, quy hoạch, có hệ thống tưới tiêu khoa học và áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Từ các vườn hộ này, nhiều sản phẩm cây ăn quả như bưởi, na, ổi, mít, hồng xiêm, chuối... đã được đưa ra thị trường thành sản phẩm hàng hóa. Bên cạnh đó, nhiều loại rau màu, gia vị, sản phẩm gia cầm cũng được trồng và nuôi trong vườn hộ, đem lại nguồn thu khá cho các hộ dân trong xã. Người dân địa phương đã cải tạo vườn tạp, biến những khu vườn gia đình vốn chỉ dùng trồng trọt và chăn nuôi tự phát thành những mô hình vườn mẫu có quy hoạch, ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào trồng, chăm sóc các cây trồng truyền thống đem lại năng suất cao. Qua đó, không chỉ cung cấp nông sản sạch cho gia đình mà còn trở thành hàng hóa đạt chất lượng cao, từng bước tiếp cận thị trường. Hay như thôn 1 Lê Lợi xã Hoằng Đồng, khi đối chiếu tiêu chí vườn hộ thuộc tiêu chí số 4 – nhà ở và khuôn viên nông hộ trong Bộ tiêu chí thôn, bản NTM kiểu mẫu tỉnh Thanh Hoá, giai đoạn 2019 – 2020 thì các vườn trên 500m2 tại thôn đều có thu nhập bình quân đạt 26,5 triệu đồng/năm; có sản phẩm sạch, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, có hệ thống tưới tiêu nước, tạo cảnh quan đẹp, hài hoà trong khuôn viên hộ gia đình. Bên cạnh đó có 161/235 hộ có tường rào bằng cây xanh hoặc tường rào khác được che phủ bằng cây xanh, trồng hoa, chiếm tỷ lệ 68,5%.

Thực tế cho thấy, trên địa bàn huyện, hầu hết các hộ dân đều có diện tích đất vườn nhưng chưa phát huy được hiệu quả. Do vậy, việc chủ động lồng ghép với thực hiện đề án tái cơ cấu nông nghiệp, chương trình xây dựng Nông thôn mới… vận động các hộ cải tạo vườn tạp, xây dựng kinh tế vườn hộ là một yêu cầu cần thiết. Nhận thức rõ ý nghĩa của việc cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu, ngày 8 tháng 6 năm 2021, UBND huyện Hoằng Hóa đã ban hành Quyết định số 1089/QĐ-UBND về việc ban hành Đề án “Cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu trên địa bàn huyện Hoằng Hóa, giai đoạn 2021-2025” với mục tiêu cải tạo, nâng cấp vườn hộ thành vườn sạch sẽ, gọn gàng, đẹp, hiệu quả nhằm mục đích nâng cao đời sống tinh thần và vật chất của Nhân dân gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu và xây dựng đô thị văn minh. Từ Đề án của UBND huyện, phong trào cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu đã sôi nổi trên địa bàn các xã, thị trấn.

 Tiến tới xây dựng những vườn mẫu
 

Theo khảo sát sơ bộ, toàn huyện Hoằng Hoá có 15.395 vườn hộ với tổng diện tích 468,29 ha; trong đó, số vườn có diện tích từ 500m2 trở lên là 1.686 vườn; số vườn có diện tích từ 50m2 đến 500m2 là 10.434 vườn; vườn có diện tích nhỏ dưới 50m2 là 3.275 vườn. Đến nay, toàn huyện đã hoàn thành 53 vườn theo tiêu chí vườn mẫu. Đây là những vườn có diện tích trên 500m2 tại các xã: Hoằng Đồng, Hoằng Thái, Hoằng Xuân, Hoằng Thắng, Hoằng Đông, Hoằng Tiến, Hoằng Lộc, Hoằng Trạch, Hoằng Hải, Hoằng Quỳ, Hoằng Lưu,… Các xã còn lại đang tích cực triển khai cải tạo vườn tạp, lập quy hoạch xây dựng vườn mẫu, vườn hộ. Huyện phấn đấu đến cuối năm 2021, 100% số vườn tại các xã, thị trấn đạt tiêu chí sạch sẽ, gọn gàng tiến tới đẹp và hiệu quả; mỗi xã, thị trấn có 1 thôn, tổ dân phố hoàn thành cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu gắn với xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu. Các năm sau, mỗi năm mỗi xã, thị trấn có ít nhất 1 thôn hoàn thành cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu gắn với xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu. Đến năm 2025, toàn huyện có 30% số vườn hộ đạt tiêu chí vườn mẫu theo quy định của tỉnh và huyện; có 100% số thôn, tổ dân phố hoàn thành cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu gắn với xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu.

Tuy nhiên, để có thể thực hiện thành công tiêu chí chính quyền các địa phương cần phối hợp với các đơn vị chuyên môn mở các  lớp tập huấn kỹ thuật làm vườn, tổ chức cho các chủ hộ đi tham quan học tập kinh nghiệm sản xuất, hỗ trợ tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi... Từ đó, nhiều hộ gia đình có nguồn đất đai mới mạnh dạn đầu tư phát triển các mô hình sản xuất hàng hóa chuyên canh phù hợp, ứng dụng khoa học kỹ thuật, cho hiệu quả kinh tế cao.

Những vườn cây được trồng theo hàng lối, bài bản, có quy hoạch thể hiện tư duy đổi mới của chủ hộ, góp phần giúp kinh tế các gia đình ngày càng phát triển. Xây dựng và phát triển vườn hộ được nhân lên ở các địa phương sẽ làm thay đổi nhận thức, tư duy, biết áp dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng vườn mẫu đạt chuẩn, nâng cao thu nhập. Qua đó, tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế làm giàu cho nông dân, từng bước xây dựng nông thôn mới ngày một bền vững.

Thanh Quý – Trung tâm VHTT TT&DL